 |
PDK Devrimci Bülten - Sayı 39 (6) |
 |
 |
 AVRUPA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ŞİARI ÜZERİNE (V. İ. Lenin)
"Sosyal-Demokrat"ın 40. sayısında, partimizin yurtdışı seksiyonlarının "Avrupa Birleşik Devletleri" şiarı sorununu, meselenin ekonomik yanı basında tartışılıncaya kadar erteleme kararı aldığını bildirmiştik.
Bu soruna ilişkin tartışma, Konferansımızda tekyanlı politik bir nitelik almıştı. Belki de bu duruma kısmen Merkez Komitesi Manifestosu'nda bu şiarın doğ-rudan politik şiar olarak formüle edilmesi yol açmıştır ("acil politik şiar... " deniyor orada), fakat orada sadece cumhuriyetçi Avrupa Birleşik Devletlerinden söz edilmemek-te, ayrıca bu şiarın "Alman, Avusturya ve Rus monarşileri devrimci biçimde yıkılma-dan" anlamsız ve yalan olduğu özellikle vurgulanmaktadır.
Sorunun böyle konulmasına karşı, bu şiarın politik değerlendirilmesi sınırları içinde tartışmak, ---örneğin bu şiarın sosyalist devrim parolasını belirsizleştirdiği ya da zayıflattığı bakış açısından hareketle tartışmak--- tamamen yanlış olacaktır. Gerçekten demokratik yönde politik dönüşümler, özellikle de ama politik devrimler, hiçbir durumda, asla, hiçbir şart altında sosyalist devrim şiarını gölgelemez ya da güçsüzleştirmezler. Tam tersine , her zaman onu daha yakınlaştırır, zeminini genişletir, küçük-burjuva ve yarı-proleter kesimlerden yeni kitleleri sosyalist mücadele içine sokar. Öte yandan tek bir perde olarak değil, daha çok şiddetli politik ve ekonomik sarsıntılar, çok şiddetli sınıf mücadeleleri, içsavaş, devrimler ve karşı-devrimler dönemi olarak düşünülmesi gereken sosyalist devrim sürecinde politik devrimler kaçınılmazdır.
Fakat, cumhuriyetçi Avrupa Birleşik Devletleri şiarı, başta Rus monarşisi olmak üzere, Avrupa'nın en gerici monarşisinin devrimci tarzda yıkılmasıyla ilişkilendirildiğinde, politik şiar olarak tamamen dokunulmaz olsa da, yine de bu şiarın ekonomik içeriği ve önemine ilişkin son derece önemli bir sorun varlığını sürdürmektedir. Emperyalizmin ekonomik koşulları bakış açısından , yani sermaye ihracı ve dünyanın "ileri" ve "uygar" sömürgeci güçler tarafından paylaşılması bakış açısından , Avrupa Birleşik Devletleri, kapitalist ilişkiler altında ya olanaksızdır ya da gericidir.
Sermaye uluslararası ve tekelci bir nitelik kazanmıştır. Dünya bir avuç güç arasında, yani ulusların büyük çaplı yağmalanması ve baskı altında tutulmasında en başarılı olan devletler arasında , yani ulusların büyük çaplı yağmalanması ve baskı altında tutulması en başarılı olan devletler arasında paylaşılmıştır. 250-300 milyon nüfusa ve yaklaşık 7 milyon kilometre kare toprağa sahip olan Avrupa'nın dört büyük gücü İngiltere, Fransa, Rusya ve Almanya, nüfusu neredeyse yarım milyarı (494, 5 milyon), yüzölçümü ise 64, 6 milyon kilometre kareyi bulan sömürgeleri, yani neredeyse dünyanın yarısını (kutuplar hariç dünyanın yüzölçümü 133 milyon kilometre karedir) ellerinde bulundurmaktadırlar. Buna bugün "kurtuluş savaşı" veren haydutlar tarafından, yani Japonya, Rusya, İngiltere ve Fransa tarafından paramparça edilecek olan Üç Asya devleti Çin, Türkiye ve İran da eklenmelidir. Yarı-sömürge olarak adlandırılabilecek (aslında onda dokuz sömürgedir) bu üç Asya devletinin 300 milyon nüfusu vardır ve yüzölçümü 14, 5 milyon kilometre karedir (yani tüm Avrupa'nın yüzölçümünün bir buçuk katı)
Ayrıca İngiltere, Fransa ve Almanya yurtdışına en az 70 milyar ruble sermaye yatırmışlardır. Bu meblağdan "meşru" gelirleri--3 milyar rubleden fazla yıllık geliri---teslim almak için orduya ve savaş donanmasına sahip, sömürge ve yarı-sömürgelere kral naipleri, konsoloslar, elçiler, her türlü memurlar, din adamları ve başka sülükler sıfatıyla "mösyö kapital"in oğul ve kardeşlerini "yerleştiren", adına hükümet denilen ulusal milyonerler heyeti vardır.
Kapitalizmin en yüksek gelişme aşamasında yaklaşık 1 milyar olan dünya nüfusunun bir avuç güç tarafından yağmalanması işte böyle örgütlenmiştir. Ve kapitalizm koşullarında bunun dışında her türlü örgütlenme imkansızdır. Sömürgeler-den, "etki alanları"ndan, sermaye ihracından vazgeçmek mi? Bunu düşünmek, her pazar zenginlere hristiyanlığın yüceliğini vaaz eden ve onlara... yoksullara birkaç milyar olmasa da birkaç yüz ruble vermelerini öğütleyen zavallı papazın seviyesine düşmek demektir.
Kapitalist koşullar altında Avrupa Birleşik Devletleri, sömürgelerin paylaşılması üzerine anlaşmakla eşanlamlıdır. Fakat kapitalist koşullar altında, güç dışında başka türlü zemin, her türlü paylaşım ilkesi imkansızdır. Milyarder, kapitalist ülkenin "ulusal kazancı"nı başka birisiyle ancak belli bir oranda, yani "sermaye miktarı"na göre bölüşebilir (ayrıca, en fazla sermayenin, hakkı olandan daha fazla alması için bir ek yapılır). Kapitalizm, üretim araçları üzerinde özel mülkiyet ve üretim anarşisi demektir. Bu zemin üzerinde gelirin "adil" bölüşümünü vaaz etmek Proudhonculuktur, küçük-burjuva-dar kafalı kalın kafalılıktır. "Güce uygun olan"ın dışında başka bir bölüşüm imkansızdır. Güçler dengesi ise ekonomik gelişmenin seyriyle değişir. 1871'den sonra Almanya, İngiltere ve Fransa'dan üç-dört kat daha hızlı güçlendi. Japonya ise Rusya'dan on kat hızlı. Kapitalist bir ülkenin gerçek gücünü sınamak için savaştan başka araç yoktur, olamaz. Savaş, özel mülkiyetin temellerine karşıtlık içinde değildir, bilakis bu temellerin gelişiminin doğrudan ve kaçınılmaz sonucudur. Kapitalizmde tek tek ekonomilerin ve tek tek devletlerin ekonomik gelişiminde eşit büyüme imkansızdır. Kapitalizmde bozulan dengenin geçici olarak yeniden kurulması için sanayide krizden, politikada savaştan başka araç yoktur.
Kapitalistler arasında ve devletler arasında geçici anlaşmalar elbette mümkündür. Bu anlamda Avrupalı kapitalistlerin bir anlaşması olarak Avrupa Birleşik Devletleri de mümkündür... Ne üzerine anlaşma? Sadece, birleşik güçlerle Avrupa'da sosyalizmi ezme, birleşik güçlerle, yağmalanan sömürgeleri Japonya ve Amerika'ya karşı savunma üzerine anlaşma. Bu sonuncular, sömürgelerin bugünkü bölüşümünde son derece zarardadır ve son elli yıl içinde gerici, monarşist ve bunak Avrupa ile kıyaslanmayacak ölçüde hızlı bir biçimde güçlenmişlerdir. Birleşik Devletler ile kıyaslandığında Avrupa bir bütün olarak ekonomik bir durgunluk anlamına gelmektedir. Bugünkü ekonomik zeminde, yani kapitalist koşullar altında Avrupa Birleşik Devletleri, Amerika'nın hızlı gelişimini durdurmak için gericiliğin örgütlenmesi anlamına gelecektir. Demokrasi ve sosyalizm davasının sadece Avrupa ile bağlantılı olduğu zamanlar, geri gelmeyecek biçimde yitip gitmiştir.
Dünya (ama Avrupa değil) Birleşik Devletleri, komünizmin tam zaferi demokratik devlet de dahil bütün devletlerin kesin olarak ortadan kalkmasına yol açmadıkça, sosyalizm ile ilişkilendirdiğimiz ulusların birliği ve özgürlüğünün devlet biçimidir. Kendi başına bir şiar olarak "Dünya Birleşik Devletleri" şiarı ise pek doğru değildir, çünkü birincisi, sosyalizme tekabül eder;ikinci olarak, bu şiar, tek ülkede sosyalizmin zaferinin imkansızlığı yönünde ve böyle bir ülkenin diğer ülkelerle ilişkileri hususunda yanlış düşünceler yaratabilir.
Ekonomik ve politik gelişmenin eşitsizliği, kapitalizmin mutlak bir yasasıdır. Buradan sosyalizmin zaferinin başlangıçta az sayıda ya da hatta tek başına alınan kapitalist bir ülkede mümkün olduğu sonucu çıkar. Kendi ülkesinde kapitalistleri mülksüzleştirdikten ve sosyalist üretimi örgütledikten sonra, bu ülkenin muzaffer proletaryası, diğer ülkelerin ezilen sınıflarını kendi yanına çekerek, o ülkelerde kapitalistlere karşı ayaklanmayı körükleyerek ve hatta gerekirse sömürücü sınıflara ve onların devletlerine karşı askeri şiddete başvurarak kapitalist dünyaya karşı ayaklanacaktır. Proletaryanın burjuvaziyi alaşaca ederek zafer kazandığı toplumun politik biçimi, söz konusu ulusun ya da ulusların proletaryasının güçlerini, henüz sosyalizme geçmemiş devletlere karşı mücadelede gittikçe daha çok merkezileştiren demokratik cumhuriyet olacaktır. Ezilen sınıfın, proletaryanın diktatörlüğü olmadan sınıfların ortadan kaldırılması imkansızdır. Sosyalizmde sınıfların özgür birliği, sosyalist cumhuriyetlerin geri devletlere karşı az çok uzun süreli, inatlı mücadeleleri olmadan imkansızdır.
İşte bu düşüncelerden hareketle, Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi Yurtdışı Seksiyonları Konferansı’nda ve Konferans sonrasında sorunun çok yönlü tartışılması sonucunda, merkez organ yazı kurulu, Avrupa Birleşik Devletleri şiarının yanlış olduğu kararına varmıştır.
23 Ağustos 1915
(Bu yazı İnter Yayınları tarafından yayınlanan "LENİN SEÇME ESERLER" Cilt-5'in 148-152 sayfalarından alınmıştır.)
|
 |
|
|
|
![]](themes/crookedred/images/whiter.gif)
