��NDEK�LER

1- KASIM SÜLEYMAN� SU�KAST� ÜZER�NE

2- AKP’N�N DENGE S�YASET�N�N SONUNA MI DO�RU

3- C�HATÇI TERÖR�ZM�N YEN�DEN YAPILANDIRILMASI

4- “EMPERYAL�ZM VE TÜRK�YE� K�TABINA ÖNSÖZ

KASIM SÜLEYMAN� SU�KAST� ÜZER�NE

Yeni yýlýn ilk günleri, dünya ve Ortadoðu için çok sýcak olaylarla baþladý. ABD �ran’ýn en önemli ve güçlü generallerinden birisi olan  ve �ran Devrim Muhafýzlarý’na baðlý Kudüs Gücü Komutaný  Kasým Süleymani’yi bir suikastle öldürdü. Çok doðal olarak, o günden beri bütün dünya bu suikastin sonuçlarýný ve olasý geliþmeleri tartýþmaktadýr.

ABD’nin Kasým Süleymani suikastini, onun �ran stratejisinden ayrý ele almak büyük bir hata olur. Trump’ýn ABD Baþkaný seçildikten sonra, �ran rejiminin devrilmesi politikasýna güçlü bir þekilde sarýldýðýný ve bunu Baþkanlýðý süresince temel dýþ politika haline getirdiðini ve de bu noktada da etkili bir stratejiyi danýþmaný Henry Kissinger ile birlikte hazýrladýðýný, baþka makalelerde az çok ayrýntýlý ele aldýk. Süleymani suikasti, Trump’ýn �ran rejimini devirme stratejisi yolundaki “ara durak�lardan birisini oluþturmaktadýr.Yalnýz dýþ politika iç politikadan ayrýlmadýðý için, bu suikast hem dýþ hem de iç politikanýn kesiþtiði ilginç bir yapýya sahiptir.

Önce Trump ile ilgili olarak temel bir belirleme yapalým: Trump Birinci Baþkanlýk dönemini (2017-2020), �kinci Baþkanlýk dönemi (2021-2024) için bir hazýrlýk olarak ele almaktadýr. Trump asýl riskli ve sonuç alýcý politikalarýný �kinci Baþkanlýk dönemine býrakmaktadýr, ki bu politikalarýn içerisinde �ran rejimini yýkma hamleleri de bulunmaktadýr. Ama elbette bunun için önce tekrar seçilmesi gerekir. 

Trump’ýn ABD Baþkaný olmasýnýn hemen ertesinde , bir hazýrlýk yapmadan �ran rejimini yýkma stratejik hedefini yakýna almasýnýn ya da bunu Birinci Baþkanlýk dönemi içerisine yerleþtirmesinin mantýklý ve gerçekçi bir tarafý olmayacaktý. Kaldý ki, seçildikten sonra hep eski dönemin bürokratlarýyla uðraþmýþ ve devletin farklý bir politikaya geçmesi iç politikada sürekli baltalanmaya çalýþýlmýþtýr. Bir yandan politika deðiþikliðini iç politikada kabul ettirmeye çalýþýrken, öte yandan da dýþ politikada �kinci Baþkanlýk dönemi politikalarýna temel teþkil edecek politikalarý ya da diðer bir deyiþle hazýrlýk dönemi politikalarýný oluþturmaya çalýþmýþtýr. �kinci Dönem için hazýrlýk politikalarý daha bitmemiþtir.

Trump Birinci Baþkanlýk döneminde , �kinci Baþkanlýk döneminin temel politikasý olan �ran rejimini devirme politikasýna hazýrlýk olarak þunlarý yapmýþtýr: Körfez Monarþileriyle birlikte bir “Körfez NATO�su oluþturmuþ; Obama döneminde BMGK’nin beþ daimi üyesi ve artý Almanya’nýn �ran ile yapmýþ olduðu nükleer anlaþmadan (bu anlaþma �ran’a ekonomik olarak nefes alma fýrsatý veriyordu) çekilmiþ ve �ran üzerinde ambargoyu aðýrlaþtýrmýþ; �srail’i kullanarak KIBY Baþkaný Mesut Barzani’yi baðýmsýzlýk referandumuna gitmesini saðlamýþ ve onu boþa düþürerek, Obama döneminde I�ID aracýlýðýyla KIBY’ye býrakýlan yerleri tekrar Irak Sünnilerine býrakmýþ ve bu temelde Sünnileri tekrar ayaða kaldýrma ve birleþtirme politikasýný geliþtirmiþ; bu sonuncu politikanýn devamý olarak Türkiye ile anlaþarak  bütün cihatçý teröristlerin Türkiye’nin operasyon yaparak Rojava’dan kopardýðý bölgede toplanmasý politikasýný devreye sokmuþ; Türkiye’yi ama özellikle de Erdoðan ve AKP’yi sýkýþtýrarak Obama döneminde gibi �ran ambargosunu delmesinin kendisi için felaket olacaðýný ona göstermiþ ve baský altýna almýþ; Katar’a baský uygulayarak Körfez ittifakýna tekrar dönmesini saðlamakta ve baský yapmakta; Avrupa ülkelerine �ran’dan uzak durmalarý için baský yapmakta ve nihayetinde Erdoðan ve AKP’ye önce �ran rejimini ve sonrasýnda da Suriye rejimini devirerek Ortadoðu’yu ABD,Körfez ülkeleri,�srail,�ngiltere arasýnda bölüþme teklifiyle Türkiye’yi diplomatik olarak tam yanýna çekme politikasýný uygulamaktadýr. Bu süreç daha bitmemiþtir.

Trump �ran’ý bir yandan ABD gücünü direk kullanarak çevrelerken ve yýpratýrken, öte tandan da dolaylý güçleri kullanarak zayýflatmak ve yýpratmak istemektedir. �ran içerisinde sosyal sorunlarý kullanarak barýþçýl itaatsizlik eylemleri düzenlemek ya da kendiliðinden geliþen bu eylemleri rejime karþý dönüþen eylemlere dönüþtürmek ve I��D gibi terör örgütlerini kullanarak içeride terör eylemleri organize ederek �ran rejimini zayýf göstermek vs.

ABD ve müttefikleri son dönemlerde �ran’ýn etkisinin buluýnduðu ülkelerde (Irak ve Lübnan gibi) ve yine baþka yerlerde de öyle (Hong Kong , Venezüella gibi) yaygýn itaatsizlik eylemleri düzenlemekte ve bu kitle eylemleri üzerinden rejimleri içten zayýflatmaya ve rejimlerin üzerine oturmuþ olduðu ittifak politikalarýný yoketmeye çalýþmaktadýrlar. 

ABD �ran’nýn dýþ ülkelerdeki etkinliðini yokederek,onu kendi üzerine büzmeye çalýþmakta ve böylece içte ve dýþta kuþatarak zayýf düþürmek istemektedir. Ama bu stratejide, ABD gücünün bir noktaya kadar direk kullanýlarak �ran’nýn zayýflatýlmasý kaçýnýlmazdýr. Obama döneminin eksikliklerinden birisi de buydu. Trump ABD gücünü �ran üzerinde fazla hissettirerek �ran’ý zayýflatan bir politika izlemektedir. ABD’nin bu direk baskýsý olmadan rejimin tek  dolaylý güçlerle düþürülemeyeceði artýk ortaya çýkmýþtýr. Bu direk güç kullanýmý bir bölgesel savaþa dönüþme tehlikesini de içinde barýndýrmaktadýr.

�çinden geçilen süreçte Trump için temel sorun, Birinci Baþkanlýk dönemi ile �kinci Baþkanlýk döneminin politikalarýnýn nasýl birbirlerine baðlanacaðýdýr. ABD’nin Baþkanlýk seçim takvimi, olaylarýn genel çerçevesini belirleyen bir yapýya da sahiptir.

Trump bir yandan içeride baþkanlýk seçimini kazanmak için dýþ politikadaki olaylarý kullanmaya çalýþýrken ayný zamanda �kinci Baþkanlýk dönemi için hazýrlýk dönemini de ilerletmeye çalýþmaktadýr. Dýþ politika tek iç politikaya bir malzeme sunmamaktadýr ama belirlenen ana eksende geliþmesi de saðlanmaya çalýþýlmaktadýr. Nasýl I��D lideri El Bagdadi’nin sahneden çekilmesi, bütün cihatçý teröristlerin bir tek cephede birleþmesi politikasýna baðlýysa ve bu polkitika da ayný þekilde iç politika malzemesi yapýldýysa  ayný þekilde Kasým Süleymani süikastý bir yanýyla iç politika malzemesiyken diðer yanýyla da �ran üzerinde baskýyý direk arttýrma ve onu zayýflatma politikasýnýn geliþtirilmesi ve sürdürülmesidir. Bu suikasti ABD daha þiddetli bir karþýlýk vermek için, �ran’ýn sert tepki vermesi için bir tür provokatif eylem olarak tasarlamýþtý.Ama �ran halkýn gazýný alan bir eylemle ABD ile direk karþýlaþmaktan çekinerek bu süreçten çýkmaya çalýþmaktadýr.

Bu suikast bir diðer yönüyle de ABD’ye Ortadoðu’ya tekrar asker gönderme bahanesine de yolaçmýþ ve savunma görünümü altýnda asker tahkimini geliþtirmiþtir. ABD Baþkanlýk seçimlerine kadar bu tür olaylarýn daha da yaþanacaðý ileri sürülebilir ve Trump’ýn tekrar seçilmesinden sonra da bu günler �ran için belki de en iyi günler olacaktýr. Çünkü Trump’ýn �kinci Baþkanlýk dönemi kaçýnýlmaz savaþ dönemi ve �ran için çok sýkýntýlý bir dönem olacaktýr. �ran akýllý hareket etmediði taktirde Suriye’ye dönüþebilir.

Bu suikastin amaçlarýný kýsaca özetlersek eðer: �ran üzerindeki baskýyý sürdürmek ve arttýrmak, �ran’nýn dolaylý stratejisini baltalamak ve ABD’de Baþkanlýk seçimlerini kazanmak için propaganda malzemesi elde etmektir.

DEVR�MC� BÜLTEN